هنوز بيماري قارچي بلايت درمان نشده بود كه آفت شب‌پره شمشاد به جانش افتاد اما با گذشت بيش از يك‌سال هنوز نسخه‌اي شفابخش براي اين آفت پيچيده نشده و هنوز آزمون و خطا‌ها ادامه دارد. ناگوارتر اينكه آمار دقيقي نيز از شبيخون بيماري و آفت به جنگل‌هاي شمال وجود ندارد.
25هزار هكتار از شمشادهاي شمال به بيماري بلايت و آفت شب‌پره مبتلا شده‌اند؛ اين آماري است كه مديركل دفتر حفاظت و حمايت سازمان جنگل‌ها در اختيار همشهري مي‌گذارد و تأكيد مي‌كند در اين بين حدود 5000 هكتار از شمشادهاي شمال گرفتار آفت شب‌پره شده‌اند.
هرچند او تأكيد مي‌كند كه سازمان جنگل‌ها براي مقابله با اين آفات و بيماري، سنگ‌تمام گذاشته و عملكرد اين سازمان مورد تأييد كارشناسان داخلي و خارجي(فائو) است اما دكتر هادي كيادليري، رئيس دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي واحد علوم و تحقيقات و رئيس انجمن علمي جنگلباني كشور آمارهايي متفاوت ارائه مي‌كند. او مي‌گويد: در چند سال اخير آفت شب‌پره ششماد خطرناك‌ترين آفت بوده چون سبب نابودي 40هزار هكتار از شمشادها شده است.
شرايط زماني ناگوارتر مي‌شود كه آمارها درخصوص مساحت جنگل‌هاي شمشاد را باهم مقايسه كنيد؛ بهمن افراسيابي، مديركل دفتر حفاظت و حمايت سازمان جنگل‌ها در گفت‌وگو با همشهري تصريح مي‌كند: حدود 52هزار هكتار شمشاد در جنگل‌هاي شمال وجود دارد كه البته به شكل پراكنده است.
اين درحالي است كه كيادليري، مساحت رويشگاه‌هاي شمشاد در جنگل‌هاي شمال را حدود 70هزار هكتار مي‌داند و به همشهري مي‌گويد: در خوش‌بينانه‌ترين حالت حدود 30هزار هكتار از شمشادهاي شمال كشور باقيمانده است.
- مرگ 90 درصد از شمشادها
درباره مرگ شمشادهاي شمال نيز آمارها متفاوت است، افراسيابي، مديركل دفتر حفاظت و حمايت سازمان جنگل‌ها تأكيد مي‌كند كه تنه و ريشه 5000هكتار از درختاني كه به آفت دچار شده‌اند سالم است اما كيادليري با اشاره به آخرين مطالعات ميداني مرتبط با ششمادهاي شمال تصريح مي‌كند: برخلاف اينكه برخي ادعا مي‌كردند شمشادها پس از مدتي بهبود پيدا مي‌كنند مشاهدات ميداني ما نشان مي‌دهد كه 90درصد از شمشادهاي آلوده به آفت خشكيده‌اند.
افراسيابي درباره شرايط جنگل‌هاي شمال يادآور مي‌شود: حدود6 يا 7سال است كه بيماري بلايت شمشادهاي شمال را آلوده كرده و خسارت زيادي به منابع طبيعي كشور مي‌زند. به گفته او از سال گذشته نيز آفت شب‌پره بخشي از شمشادهاي شمال را آلوده كرده است. آنطور كه اين مقام مسئول در سازمان جنگل‌ها مي‌گويد آفت شب‌پره شمشاد از كشورهاي كره و تايلند شروع و به اروپا كشيده شد و حتي در آلمان نيز نتوانسته‌اند به درستي با اين آفت مقابله كنند.
- طغيان 45 نوع آفت
پای بخشی از آفت هایی که امروز تیشه به ریشه جنگل های کشور می زند از خارج به جنگل هایمان باز شده اما بخشی نیز ناشي از توسعه ناپايدار است. ساخت جاده در دل جنگل، ویلاسازی، معدنکاوی و ساماندهی نشدن روستاهای جنگلی زمینه را برای افزایش نور و گرما در دل جنگل فراهم کرده و در نتیجه بستر برای طغیان آفت ها آماده می‌شود.
رئيس انجمن علمي جنگلباني كشور مي‌گويد: به شكل متمركز از سال 75 تاكنون 300هزار هكتار از جنگل‌ها به آفت آلوده شده و حدود 70درصد از طغيان آفات در 6 سال اخير اتفاق اتفاده، چراكه در اين مدت حدود 45نوع آفت طغيان كرده‌اند. كيادليري درباره منشأ آفات جنگل‌هاي شمال مي‌افزايد: از 300هزارهكتاري كه به شكل متمركز درگير آفات بوده است، مي‌شود گفت كه حدود 130هزار هكتار به‌دليل آفاتي است كه از خارج از كشور وارد شده است.
آفات خارجي آسيب جبران‌ناپذيري به جنگل‌هاي شمال تحميل مي‌كنند چون دشمن طبيعي ندارند و به اكوسيستم به‌شدت آسيب مي‌زنند. از گسترش آنها در جنگل‌هاي كشور مي‌توان نتيجه گرفت كه مسئولان توجهي به قرنطينه در ورودي‌هاي كشور ندارند. افزون براين حدود 5000 هكتار از اين مناطق جنگلي تحت‌تأثير آفات داخلي كه از مناطق ديگر به جنگل‌هاي شمال رسيده تخريب شده است؛ مثل آفت جوانه‌خوار بلوط كه از زاگرس به شمال رسيده است.
بنا به اعلام كارشناسان بايد خيلي زود تصميمي مناسب را براي حفظ جنگل‌هاي هيركاني عملي كرد. براي نمونه براي حفظ شمشادهاي شمال دست‌كم مي‌توان براي توليد قلمه از شمشادهاي باقيمانده تلاش كرد، زيرا اگر اين فرصت از دست برود ديگر اين امكان نيز ميسر نخواهد بود. افزون بر اين بايد تأكيد كرد كه اگر شيوه مديريت براي حفظ جنگل‌هاي شمال تغيير نكند، خيلي زود آفاتي طغيان مي‌كنند كه براي سلامتي انسان خطرناك بوده و روي گردشگري كشور نيز تأثير منفي خواهند گذاشت.
نظر شما